In de bres voor het eerlijke verhaal: de drijfveren van Burenraadslid Dick Naafs
Kritische vragen
Als voorzitter van een tuinvereniging in Papendrecht volgt Dick Naafs (74) de Dordtse bedrijven DuPont en Chemours kritisch. Omwonenden hebben recht op eerlijke informatie over de stoffen die de bedrijven uitstoten, vindt de voormalig scheikundeleraar. Wat is hun weerslag op het milieu en op de leefomgeving? ‘Bij de Burenraad krijg ik de kans om kritische vragen te stellen. Daar maak ik graag gebruik van.’
“Bij de Burenraad kan ik iets betekenen voor de omgeving”
Chemische stoffen
Toen in 2017 steeds meer duidelijk werd over de schadelijke effecten van PFOA voor mens en milieu, besprak Dick als voorzitter van de Vereniging Organische Tuin Papendrecht (VOTP) zijn zorgen over de mogelijke vervuiling van de omgeving met een milieuambtenaar van de gemeente. Die wees hem op het bestaan van de Burenraad als onafhankelijk adviesorgaan. Dick nam contact op, woonde een eerste vergadering bij en besloot zich aan te sluiten. ‘Ik besefte dat ik bij de Burenraad iets kan betekenen voor de omgeving,’ vertelt Dick. ‘Zeker als het gaat om de uitstoot van de bedrijven. Vanuit mijn achtergrond kan ik mensen aardig van repliek dienen als het gaat over chemische stoffen en hun effecten op het milieu.’
Hij besloot om de vergunningen van de bedrijven te bestuderen. Wat mag zo’n bedrijf eigenlijk allemaal? Vervolgens legde Dick een lijst met vragen voor aan de DCMR Milieudienst Rijnmond, de omgevingsdienst die namens de provincie de milieuvergunningen verleent aan DuPont en Chemours. ‘Toen ben ik daar ook uitgenodigd,’ vertelt Dick. ‘We hebben daar een uur of twee gesproken over alle vragen die ik had. Die zijn naar vermogen beantwoord. Later zijn we nog als voltallige Burenraad op bezoek geweest bij de DCMR, zodat ook de andere leden konden horen hoe de vergunningverlening in zijn werk gaat.’
Schuld uit het verleden
Toch blijft Dick kritisch. Door de uitstoot van schadelijke stoffen hebben de bedrijven een erfenis opgebouwd, vindt het Burenraadslid. Als voorzitter van de VOTP wil hij het PFAS-gehalte in de sloten rondom de tuincomplexen sterk laten terugbrengen. ‘Ik wil tegen onze leden kunnen zeggen: je kunt hier onbezorgd je groente en fruit verbouwen. Maar nu zitten er nog bovenmatig veel PFAS in de grond en in het water. En dat geldt ook voor andere tuincomplexen in de omgeving. Ik vind dat de bedrijven een schuld hebben aan de omgeving.’
Maar Chemours verdient ook credits, vindt Dick. ‘Chemours is erin geslaagd om de uitstoot van GenX in korte tijd behoorlijk terug te dringen. Daar heb ik bewondering voor. Het bedrijf stoot ook andere gefluoreerde koolwaterstoffen uit. Daarvan willen ze de uitstoot terugbrengen met 80 procent voor 2024 en 99 procent voor 2030. Dat klinkt mooi, maar 2030 is nog ver weg. Van mij mag het ambitieuzer.’
In gesprek met de directies
Ook aan het waterschap Rivierenland stelt Dick kritische vragen. ‘Er is nu veel aandacht voor PFOA en GenX, maar hoe zit het bijvoorbeeld met de stoffen E1, ether A en ether B? Van deze twee laatste stoffen mag Chemours nog steeds flinke hoeveelheden uitstoten via de lucht. Mijn vraag is dan: zitten die stoffen hier ook in het water en in de grond? Chemours zegt: ‘We verwachten niet dat het neerslaat, want het verdunt in de lucht’, maar dat dachten ze ook van PFOA. Dus ik heb het waterschap gevraagd om het water hierop te analyseren, maar daar blijken geen gevalideerde methoden voor te zijn! Dat loopt dus dood, maar het blijft wél een zorg.’
Die zorgen bespreekt Dick tijdens de vergaderingen van de Burenraad met de directies. ‘Ik wil dat de bedrijven het eerlijke verhaal vertellen en zich proactief inspannen om de uitstoot van schadelijke stoffen te verminderen. Daarom stel ik kritische vragen. Tijdens de vergaderingen gaan we open met elkaar in gesprek. Ik vind dat de directies open en eerlijk communiceren, voor zover ik dat kan beoordelen.’
Resultaten van de Burenraad
De inzet van de Burenraad werpt zijn vruchten af, merkt Dick. ‘Het is nog broos, maar ik merk dat de bedrijven anders ten opzichte van hun buren staan dan in het verleden. Zo zijn de plantmanagers van Chemours en DuPont onlangs op bezoek geweest bij onze tuinen. Ze vroegen waar we als tuinders tegenaan lopen, luisterden naar onze zorgen en zeiden mee te willen denken over oplossingen.’ Ook bezocht een directielid van Chemours samen met Dick een bijeenkomst van het waterschap. Fijne ontwikkelingen, vindt het Burenraadslid. ‘Het laat zien dat de bedrijven nadenken over de afdruk die zij achterlaten in de omgeving.’
Als kritische buur vindt Dick de Burenraad een mooi initiatief. ‘Het is niet goed als je je als directie van een groot bedrijf omringt met alleen maar jaknikkers. Een tegengeluid is niet altijd leuk, maar wél belangrijk. Want als niemand kritische vragen stelt of je tegen durft te spreken, dan heb je een groter probleem. Ik ben niet iemand die op de barricade gaat staan, maar ik wil wél mijn zorgen delen door het gesprek aan te gaan over de stoffen die de bedrijven uitstoten. Die ruimte krijg ik bij de Burenraad.’
Meedoen met de Burenraad?
Versterking van de Burenraad is van harte welkom. Wil je hier meer over weten, stuur dan een mail naar contact@burenraad.nl en de voorzitter neemt contact met je op.
